Ka pa, ka hmangaih che.

           Kha ni, February 22, 1979 kha theihnghilh rual a ni lo, ka ngaihtuah lêt leh pawhin, khatianga hlimna nasa kha ka dam chhûngin ka tawng leh ngai tawh lo ang.

             Ni e, Ruthi Lalrintluangi ka ni a. Ka pa hi BSF-ah a tang a, nau pahnih Mikal Lawmkima leh Esther Ruatkimi te ka nei a. Chhûngkaw awm thei tak chu ni lo mah ila, ka pa hlawh atangin naupang ngang kan ni a, engkim kan nei ve thei emaw ka ti thin. Ka pa hi kan unau thuma kan pian hnuah BSF-ah hian a lût ve a. 7th Battalion-ah a awm a. An hna a hautak avângin chhuṭi pawh hian a lo haw khat khawp mai a, kum khatah vawi hnih vêl chu a rawn haw thei a; ka nu hoin kan awm ve naw naw a, ka pa hi a lo haw châng chuan kan ngai thei a, a bula awm a, a pawm kan inchuh laih laih thin a. Ka pa hi Mizo paah chuan pa pangngai tak ft 5.7" vela sang, ngo vak lo, hang chhia ni si lo a ni a. Pa zaidam tak a ni a; ka nu pawh hian a ti thin rim zo lo a ni ber mai. A theih tâwk chinah chuan a fate hi min duat thei hle a, min ngai thei hle bawk a. Lehkhathawn a rawn thawn reng a, ka nu hian a chhiar thin a, a fate min ngaih thu hi vawi tam tak a lehkhathawnah chuan a sawi nawn thin a ni.              

             Kum 1977 khân India ram ri lamah an duty a, Pakistan ram ri hnaih lam Jammu & Kashmir lamah a ni a. Ṭuk khat chu ram ri-a an awm laiin buaina a chhuak a, an inkâp nasa hle a ni âwm e. Chutah chuan India sipai lam pawh thi an awm nual a, ram ri hnaih a nih avângin, Pakistan lam pawh an rawn thawk rip hle a, India lam chan a chhe zâwk deuh rêng a. A tâwpah phei chuan India lam chu an insaseng a, mi 13 lai an thi a, hliam na zual panga (5) an awm bawk a. Insaseng lo se chuan an vai thih thei hialin an ring a. Chutia hmun ralmuanga an insaseng chu, an han inchhiar chiang a, mi pakhat a lo kim ta tlat lo a; chu chu Havildar Lalthankima a ni. Tlêma ralmuan hnuah Havildar bo hi an zawng a, an hmu ta mai lo a. Headquarters lamah an report hnuah, a zawng tûrin, helicopter nên meuh an thawk chhuak a, chutah pawh chuan an hmu lo a. A tâwpah kâr khat vêl zet an zawn hnua an hmuh tak loh avângin, a thlân siam chawpin an thlah ta a. Inter State Police Wireless (ISPW) atangin Mizoram lamah an rawn hrilh a. Chu chu kan chhûngkua pawh min hrilh chhawng a; chu thu kan hriat chuan, ka nu phei chu a tap nasa hle a, a â lo chauh hi a ni mai a. Kei pawh ka lungfing tawh a, kum 16 ka nih ve tawh avângin chu thu ka'n hriat chuan ka tap nasa hle a. 

             Ka pa kha ka ngai a, a kiangah ka tleirâwl chhuah hnuah phei chuan ka awm tam lo a, ka ngai thei hlê a. Ka nu nêna kan tap chu, ka unau dangte pawh an tap a, kan vai tah ta hawm hawm a, thenawm khawvengte pawh an rawn chuangkai nak nak a. Kum hnih a vei dâwnah pawh ka pa chu kan la ngai êm êm a. Kan chhûngkua pawh kan khua a har hlê a, a bik takin ka nu chu a lung lêng thei hle a, a tap ru hi ka hmu fo thin a ni. Ka nu enkawlna hnuaiah zirna pawh a theih ang angin ka bei chho ve a, thiam thei tak ni lo mah ila, pangngai takin ka pass chho ve zêl a. Kum 1978 khan HSLC (Matric) kan exam a, vanneihthlak takin first-ah ka pass ve hlauh mai a, ka nu chu a lâwm êm avângin, ka putea, ka nu lama ka pute leh ka nu unau, ka pa unau leh ṭhenrual ṭhate sáwmin kan lâwm ve a. 

             Tlai lam dâr hnih a ri tawh a. Kan inah chuan kan ri laih laih hlawm a; chumi lâwm tûra lo kalte chuan present min pe sap sap a, ka hlim ve hle a. Chawhnu lam dar 2:00 a ri tawh a, hun serh, ka pu, ka pa páin a hmang mêk a. A tawngtai zo chiah chu, tute mahin a thâwm leh amah pawh an lo hmuh loh, “Mate,” ti-a min ko ri ka hria a, chu aw chu ka hriat than êm êm, aw thûm dam diai si hi a ni a, ka phu nasa hle mai! kan vai chuan kan kawngkhâr lam chu kan en ṭhap a, kan kawngkhâra lo ding kan hmuh chuan kan phâwk hrû vek a. Chu veleh muang chângin in chhûngah chuan a rawn pên lût a, ka hai thei lo, ring takin ka tap a, “A pâ, ka hmangaih che,” ka ti a, in chhûnga awm zawng zawng chu kan te teng tung a, kan vai tah a ni ta ber a, ka tlân a, ka va kuah nghâl a, ka nu a lo tlân bawk a. He ni hi ka theihnghilh thei tawh ngai lo, kan va han hlim kher êm! Tichuan, kan rik luih luih hnu chuan, ka pa chu kan en chiang a, uniform hlui tawh lam hi a lo ha a, a hmêl chu tlêmin a dawldâng deuh bawk a, muang changin a chanchin chu heti hian a sawi zui a, mit tui kârah, in chhûnga awm zawng zawng chuan uluk takin kan ngaithla a, ngaihnawm kan ti a, a changing kan tah nuih bawk a, amah chu ngun takin kan en ngawih ngawih a; hriau pawh tla se a ri rawl rawl ang tih tûrin kan ngawi thap bawk a. 

V.L. Colney